Τι είναι το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών;
Είναι μία από τις πιο συνηθισμένες ενδοκρινολογικές – μεταβολικές νόσους. Λόγω της φύσης της, προσεγγίζεται συνήθως από τη γυναικολογική της πλευρά και τα προβλήματα που προκαλεί, επιλύονται από τους γυναικολόγους.
Σύμφωνα με την κλινική εικόνα του συνδρόμου, μια γυναίκα, για να θεωρηθεί ότι πάσχει από το σύνδρομο, αρκεί να παρουσιάζει 2 από τα 3 κύρια χαρακτηριστικά κατά την αναπαραγωγική της ηλικία.
Ποια είναι αυτά;
- Αυξημένες σε μέγεθος ωοθήκες με τη χαρακτηριστική εικόνα των πολλών μικρών κυστικών ωοθυλακίων με μέγεθος <12 και αριθμό >12, το οποίο ανευρίσκεται εύκολα με ένα απλό κολπικό υπερηχογράφημα.
- Αραιομηνόρροια, δηλαδή μεγάλα διαστήματα χωρίς περίοδο.
- Αυξημένη τριχοφυΐα, ακμή, παχυσαρκία, χαρακτηριστικά κυρίως αυξημένων αντρικών ορμονών.
Ποια τα Αίτια;
Έχουμε στη διάθεσή μας βάσιμες θεωρίες που εξηγούν σε μεγάλο βαθμό την εμφάνιση του συνδρόμου, χωρίς όμως να γνωρίζουμε ακόμα τις αιτίες. Μία εξήγηση που βασίζεται στην αντίσταση της ινσουλίνης, είναι και ο λόγος που για πολλούς θεωρείται και μεταβολικό νόσημα. Η αυξημένη παραγωγή ινσουλίνης στο πάγκρεας, λόγω της αντίστασης στη δράση των κυττάρων, έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη δράση της στις ωοθήκες και, έτσι, την επίσης αυξημένη παραγωγή ανδρογόνων, μεταφράζοντας το σύνδρομο σε ενδροκρινολογικό.
Μία θεωρία βασίζεται σε γενετική προδιάθεση και κληρονομικότητα που προφανώς σχετίζεται με ορισμένα γονίδια.
Πώς κάνω τη Διάγνωση;
Αρκετά εύκολα και απλά, βασίζεται στο τρίπτυχο:
- Κλινική εξέταση-ιστορικό
- Εξετάσεις αίματος, κυρίως ορμονολογικές εξετάσεις
- Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα
Οι παραπάνω εξετάσεις αρκούν -στις περισσότερες των περιπτώσεων- για να διαγνώσει κανείς το σύνδρομο και να αποκλείσει άλλες ενδοκρινολογικές διαταραχές που παρουσιάζουν παρόμοια κλινική εικόνα και συμπτώματα.
Πώς το αντιμετωπίζω;
Δεν μπορεί κανείς να εγγυηθεί τη μόνιμη θεραπεία ή ίαση του συνδρόμου, αλλά αυτό που κυρίως επιδιώκουμε είναι η βελτίωση και αντιμετώπιση των περισσοτέρων εκ των ενοχλητικών συμπτωμάτων που προκαλεί.
Επιδιώκουμε λοιπόν να στοχεύουμε κατά περίπτωση και ανάλογα με τις ανάγκες που προκύπτουν, σε συνάρτηση με τη φάση της κάθε γυναίκας χωριστά, εστιάζοντας και αντιμετωπίζοντας κυρίως την υπογονιμότητα, την αυξημένη τριχοφυΐα, την ακμή και την παχυσαρκία.
Σαν πρώτο βήμα θα επιλέγαμε την αλλαγή του τρόπου ζωής της ασθενούς μας. Ο υγιεινός τρόπος ζωής με σωστή διατροφή και άθληση, χωρίς κάπνισμα και υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και ουσιών, προφυλάσσει από τις επιπλοκές του συνδρόμου αυτού, όπως είναι π.χ. ο σακχαρώδης διαβήτης, η αρτηριακή υπέρταση, η υπερχολιστεριναιμία και τα καρδιαγγειακά νοσήματα. Επίσης, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι η άθληση βοηθά σημαντικά στην πρόληψη και καταπολέμηση της παχυσαρκίας, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην επιδείνωση του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών.
Μια διατροφή χωρίς πρόσθετη ζάχαρη, φτωχή σε λιπαρά και πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, βοηθά στη διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους και χαμηλών επιπέδων λιπιδίων στο αίμα και στην καλύτερη ρύθμιση της γλυκαιμίας, μέσω της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα την προφύλαξη, βελτίωση ή και υποστροφή των συμπτωμάτων του μεταβολικού συνδρόμου των πολυκυστικών ωοθηκών.
Ένα βιταμινούχο συμπλήρωμα διατροφής, η ινοσιτόλη που εντάσσεται στο σύμπλεγμα των βιταμινών Β, βελτιώνει σημαντικά την κλινική εικόνα και τη γονιμότητα των γυναικών με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, διορθώνοντας τις μεταβολικές και αναπαραγωγικές αλλαγές που σχετίζονται με το σύνδρομο. Η ινοσιτόλη παρέχει βελτίωση της λειτουργίας των ωοθηκών, βελτίωση της ινσουλιναιμίας και του ορμονικού προφίλ και μείωση των περιφερικών επιδράσεων των ανδρογόνων.
Για τη βελτίωση επίσης στην αντίσταση της ινσουλίνης που θεωρείται το βασικό αίτιο για τη δημιουργία του συνδρόμου, ένα σημαντικό σκεύασμα που δείχνει πως βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα είναι η μετφορμίνη, ένα αντιδιαβητικό φάρμακο γνωστό και με την εμπορική ονομασία glucophage.
Τα αντισυλληπτικά φάρμακα που ευρέως χρησιμοποιούνται στη θεραπεία του συνδρόμου, δεν θεραπεύουν σε καμία περίπτωση, αλλά το μόνο που επιτυγχάνουν είναι η αίσθηση στη γυναίκα της σταθερής περιόδου. Σε αυτά που έχουν ήπια αντιανδρογονική δράση παρουσιάζεται βελτίωση στην τριχοφυΐα και ακμή.
Η χειρουργική πρσέγγιση, γνωστή ως και drilling των ωοθηκών, δείχνει να εγκαταλείπεται από τους περισσότερους πλέον ως θεραπεία εκλογής, γιατί παρουσιάζει πολύ χαμηλά ποσοστά αποτελεσματικότητας και θεραπείας.