Τα ινομυώματα αποτελούν μια καλοήθη κλινική οντότητα στα γυναικολογικά νοσήματα, που εμφανίζονται συχνά στην αναπαραγωγική ηλικία και παραμένουν σιωπηρά κατά την εμμηνόπαυση.
Πρόκειται για καλοήθεις όγκους που αποτελούνται από ινώδη ιστό και αναπτύσσονται κυρίως μέσα στη μήτρα. Τα παράγει ο ίδιος οργανισμός, χωρίς συγκεκριμένο λόγο. Τρέφονται και μεγαλώνουν από τη βασική ορμόνη του γυναικείου σώματος, τα οιστρογόνα, που είναι αυξημένη στην αναπαραγωγική ηλικία. Ανάλογα λοιπόν με την ακριβή τους ανατομική θέση και το μέγεθός τους, καθορίζουν τα τυχόν συμπτώματα που θα προκαλέσουν και τη μελλοντική τους αντιμετώπιση.
Ανάλογα με τη θέση τους χαρακτηρίζονται ως:
- Ενδοτοιχωματικά, βρίσκονται μέσα στον μυϊκό χιτώνα της μήτρας, το βασικό της τοίχωμα.
- Υποβλενογόνια, βρίσκονται μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα και είτε παρουσιάζονται ολόκληρα είτε ένα ποσοστό τους διεισδύει στο τοίχωμα.
- Υπορογόνια, βρίσκονται κάτω από τον ορογόνο της μήτρας, στον εξωτερικό χιτώνα.
- Μισχωτά ή εξωτερικά, βρίσκονται εκτός της μήτρας και ενώνονται με έναν μίσχο.
Τα πιο συχνά συμπτώματά τους είναι:
- Βεβαρυμένες και παρατεταμένης διάρκειας περίοδοι: με πήγματα, αναιμία, εύκολη κόπωση, ζαλάδα και νωθρότητα. Τα ινομυώματα βρίσκονται στο εσωτερικό της μήτρας και εμποδίζουν την αποτελεσματική της σύσπαση στο τέλος της περιόδου.
- Υπογονιμότητα: τα ινομυώματα, ακόμα και μικρά σε μέγεθος, όταν ασκούν πίεση ή παραμορφώνουν την είσοδο της μήτρας (τράχηλος) ή τα στόμια των σαλπίγγων, εμποδίζουν την ομαλή δίοδο του σπέρματος προς τις σάλπιγγες όπου γίνεται η γονιμοποίηση.
- Συχνοουρία: συχνές ουρολοιμώξεις, ακράτεια ούρων. Τα μεγάλα σε μέγεθος ινομυώματα, συνήθως ασκούν πίεση στην ουροδόχο κύστη, που βρίσκεται σε άμεση επαφή με τη μήτρα, εμποδίζοντας την πλήρη διάτασή της και την ομαλή λειτουργία της.
- Αποβολές πρώτου τριμήνου κύησης: τα ινομυώματα που συνήθως καταλαμβάνουν χώρο στην κοιλότητα της μήτρας, εμποδίζουν την ομαλή εμφύτευση του εμβρύου στην εσωτερική επιφάνεια της μήτρας (ενδομήτριο).
- Κοιλιακά άλγη: συνήθως σταδιακής έναρξης και με διαλείποντα ή συνεχή χαρακτήρα. Τα ινομυώματα, λόγω μεγέθους προκαλούν την αίσθηση βάρους, ενώ λόγω ανεπαρκούς αιματώσεώς τους προκαλούν ισχαιμικούς πόνους παρόμοιους με αυτούς που προκαλεί η καρδιά κατά το έμφραγμα του μυοκαρδίου. Οξύς και ισχυρός πόνος μπορεί να προκληθεί σπάνια κατά τη συστροφή ενός μισχωτού ινομυώματος γύρω από τον άξονά του.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Έχουμε τους παρακάτω κλινικούς τρόπους διάγνωσης της νόσου:
- Υπερηχογράφημα της μήτρας, κυρίως διακολπικό ή και κοιλιακό.
- Υστεροσαλπιγγογραφία. Με την εξέταση αυτή διαπιστώνεται ακτινολογικά η ροή ειδικής σκιαγραφικής ουσίας μέσω της μήτρας και των σαλπίγγων. Η εξέταση αυτή μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για την κοιλότητα της μήτρας και τη διαβατότητα των σαλπίγγων.
- Υστεροσκόπηση, όπου εξετάζεται λεπτομερώς η ενδομητρική κοιλότητα, με τη χρήση ενδοσκοπίου μέσω του τραχήλου. Η εξέταση αυτή συνήθως πραγματοποιείται λίγες ημέρες μετά το τέλος της περιόδου, όταν το ενδομήτριο είναι λεπτό και τα στόμια των σαλπίγγων ευκολότερα ορατά.
- Λαπαροσκόπηση, η οποία πραγματοποιείται με γενική αναισθησία.
- Μαγνητική τομογραφία. Με την εξέταση αυτή είναι δυνατόν να προσδιοριστεί η θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων και να διαπιστωθεί αν τα ινομυώματα παραμορφώνουν τη μητρική κοιλότητα. Αν και ως μέθοδος χαρακτηρίζεται από μεγάλη ακρίβεια, σπάνια χρησιμοποιείται για τη διάγνωση ινομυωμάτων. Χρησιμοποιείται συχνότερα για τη διαφορική διάγνωσή τους και τοπογραφική συσχέτισή τους.
Θεραπεύεται;
Ναι, θεραπεύεται. Η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων καθορίζεται από τη θέση, το μέγεθος, την συμπτωματολογία και την ηλικία της γυναίκας. Συνήθως πραγματοποιείται η εκπυρήνιση (δηλ. η αφαίρεσή τους). Η εκπυρήνιση γίνεται λαπαροτομικά, λαπαροσκοπικά ή υστεροσκοπικά, ενώ μερικές φορές χορηγούνται προεγχειρητικά ορμονικά σκευάσματα (GnRH- ανάλογα) για να μειωθούν σε μέγεθος και να μειωθεί η αιμάτωσή τους. Σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας που έχουν ολοκληρώσει το αναπαραγωγικό τους έργο, συνήθως ακολουθούμε την συντηρητική αντιμετώπιση.
Θεραπείες:
- Αμιγώς φαρμακευτική-συντηρητική αγωγή, η οποία έχει δύο στόχους:
– να ανακουφίσει από τα συμπτώματα π.χ. αιμορραγία
– να μειώσει το μέγεθος των ινομυωμάτων.
- Χειρουργική Θεραπεία
- Λαπαροσκοπική αφαίρεση (για ινομυώματα μεγαλύτερα από 8-10εκ.)
Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι, για αυτό και πάνω από το 50% των γυναικών που νοσούν από ινομυώματα, μπορούν να συλλάβουν με επιτυχία!